ตาเป็ดตาไก่ ๑

Ardisia fulva King et Gamble var. ciliata H. R. Fletcher

ไม้พุ่ม กิ่งค่อนข้างเรียว กิ่งอ่อนมีขนสีน้ำตาลแดงหนาแน่น ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปรี รูปใบหอก หรือรูปรีแกมรูปใบหอก ช่อดอกแบบช่อเชิงหลั่นหรือช่อกระจะกึ่งช่อซี่ร่ม ออกตามซอกใบใกล้ปลายกิ่ง ดอกสีชมพู ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง รูปทรงค่อนข้างกลม แป้นเล็กน้อย เมล็ดรูปคล้ายผล มี ๑ เมล็ด

ตาเป็ดตาไก่ชนิดนี้เป็นไม้พุ่ม สูงประมาณ ๑.๕ ม. กิ่งค่อนข้างเรียว กิ่งอ่อนมีขนสีน้ำตาลแดงหนาแน่น

 ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปรี รูปใบหอก หรือรูปรีแกมรูปใบหอก กว้าง ๑-๕ ซม. ยาว ๖-๑๘ ซม. ปลายเรียวแหลม โคนรูปลิ่ม ขอบหยักมนหรือเรียบ แผ่นใบค่อนข้างบาง ด้านบนเกลี้ยง มีต่อมเล็ก สีดำกระจายทั่วไป เห็นชัดทั้ง ๒ ด้าน ด้านล่างมีขน เส้นแขนงใบข้างละ ๑๔-๒๐ เส้น ปลายเส้นโค้งจดกับเส้นถัดขึ้นไปใกล้ขอบใบ เส้นใบย่อยเห็นไม่ชัด ก้านใบยาว ๐.๕-๑.๒ ซม. มักมีขน

 ช่อดอกแบบช่อเชิงหลั่นหรือช่อกระจะกึ่งช่อซี่ร่ม ออกตามซอกใบใกล้ปลายกิ่ง มีขน ก้านช่อดอกยาว ๑-๓ ซม. ก้านดอกยาว ๐.๕-๑.๕ ซม. กลีบเลี้ยงยาวประมาณ ๒ มม. โคนเชื่อมติดกันเล็กน้อย ปลายแยกเป็น ๕ แฉก แต่ละแฉกรูปไข่ กว้างประมาณ ๑.๕ มม. ปลายมนหรือแหลม กลีบดอกสีชมพู ยาวประมาณ ๕ มม. โคนเชื่อมติดกันเป็นหลอดสั้นมาก ปลายแยกเป็น ๕ แฉก แต่ละแฉกรูปรีหรือรูปรีแกมรูปไข่กลับ กว้างประมาณ ๓ มม. ปลายมนหรือแหลม ขอบมีขนครุย ด้านนอกมีขน มีต่อมสีม่วงหรือสีค่อนข้างดำขนาดเล็กคล้ายจุดหรือขีดประกระจายทั่วไป เกสรเพศผู้ ๕ เกสร ติดที่หลอดกลีบดอก ก้านชูอับเรณูสั้น อับเรณูทรงรูปไข่ ยาวประมาณ ๓.๕ มม. รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ ทรงรูปไข่ มี ๑ ช่อง มีออวุลจำนวนมาก ก้านยอดเกสรเพศเมียเรียว ยาวประมาณ ๓.๕ มม. ยอดเกสรเพศเมียเล็กแหลม

 ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง รูปทรงค่อนข้างกลม แป้นเล็กน้อย กว้าง ๖-๗ มม. ผิวมีต่อมคล้ายจุดหรือขีดประกระจายทั่วไป เมล็ดรูปคล้ายผล มี ๑ เมล็ด

 ตาเป็ดตาไก่ชนิดนี้เป็นพรรณไม้ถิ่นเดียวของไทย มีเขตการกระจายพันธุ์ทางภาคใต้ พบตามทุ่งหญ้า ที่สูงจากระดับทะเลปานกลางประมาณ ๒๐ ม. ออกดอกและเป็นผลเดือนมกราคม.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
ตาเป็ดตาไก่ ๑
ชื่อวิทยาศาสตร์
Ardisia fulva King et Gamble var. ciliata H. R. Fletcher
ชื่อสกุล
Ardisia
คำระบุชนิด
fulva
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- King, George
- Gamble, James Sykes
ชื่อชนิดย่อย (ถ้ามี)
var. ciliata
ชื่อผู้ตั้งชนิดย่อย (ถ้ามี)
- H. R. Fletcher
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- King, George (1840-1909)
- Gamble, James Sykes (1847-1925)
ผู้เขียนคำอธิบาย
นางจารีย์ บันสิทธิ์